Je hebt een lange dag achter de rug en wil nog even lezen over de avonturen van personage x, een lichtjes egocentrische goeddoener die haar hart verloren heeft aan personage y. Personage y is echter een achteloze blaaskaak, die personage x niet naar waarde kan schatten. Enter personage z, die attent en lief is en geen vlieg kwaad zou doen. De perfecte match voor personage x.
Simplistische personages kunnen soms aangenaam zijn, want ze lezen lekker weg. We weten wat we kunnen verwachten en hoe het personage zal handelen. We kunnen bijna het einde van het boek voorspellen. Toch zullen de meeste lezers, wanneer je naar hun favoriete personage vraagt, eerder een goed uitgewerkt en genuanceerd personage naar voren schuiven. Held en anti-held tegelijkertijd.
Simplistische personages vind je in alle kleuren en maten. Maar een zeer representatieve steekproef in de boekenkast van Roos en mezelf, noopt ons toch tot de conclusie dat ongenuanceerde, “platte” vrouwelijke personages de overhand hebben. Vaak vallen ze in twee categorieën. Enerzijds is er het lieve, mooie, hulpeloze meisje, dat vaak ook lichtjes kleinzerig is. Ze heeft een man nodig om haar leven op de rails te krijgen, of erger, zin te geven. Haar kwaliteiten zijn gebaseerd op hoe haar mannelijke medespelers haar percipiëren. In het “beste” geval betreft dit enkel haar mentale capaciteiten, in het slechtste geval gaat het om een lampenkapvrouw: borsten en een vagina, maar geen dialoog of mening. Anderzijds is er het prototype verbitterde schoonmoeder. Een vrouw die door en door slecht is. Ze haat de wereld, en dan vooral de mannen erin. Een “dik, lelijk oud wijf”. Ze heeft geen enkele kant die begeerlijk is en er wordt vaak niet nagelaten dit ook zo te benoemen.
In beide gevallen geldt dat niet enkel de vrouwen zelf, maar ook hun beleving van de wereld wel heel eenvoudig wordt voorgesteld. Meer nog, deze beleving bestaat vaak enkel in relatie tot mannen. Haar leven is zinloos zonder de validatie en bevestiging van mannen. Een man die haar eens diep in de ogen kijkt? Ze glijdt bijna onmiddellijk van haar stoel. Twee stoten en ze komt klaar.
Begrijp ons niet verkeerd, ook wij appreciëren af en toe een broeierige seksscène in een boek. En ja, ook wij kunnen zwijmelen bij een romantisch verhaal. Wat ons tegenvalt, is hoe eendimensionaal het soms toch allemaal wordt voorgesteld. En voor we met de boze vinger naar mannelijke schrijvers beginnen zwaaien, weet dat vrouwen zich er ook vaak schuldig aan maken. Denk maar aan die ene trilogie die zou gaan over het doorbreken van seksuele taboes, maar volgens ons toch vooral het beeld van de makke vrouw die zelf geen zeggenschap heeft bevestigt (ja, we hebben het over ‘Vijftig tinten grijs‘.
Omdat we liever niet een heel artikel alles afzeiken, eindigen we graag met een positieve noot. We zien immers best wat verandering de laatste jaren. Doordat er meer aandacht is voor vrouwelijke auteurs, is er ook meer aandacht voor het vrouwelijk personage. Het tijdperk van de makke lampenkapvrouw is voorbij. Met een verscheidenheid aan vrouwelijke auteurs, niet enkel wit en hetero, komt er ook een verscheidenheid van vrouwelijke personages op de proppen. En dit kunnen we alleen maar aanmoedigen!
Wat zijn jullie favoriete vrouwelijke personages? Laat het ons weten via een reactie hieronder.
Een reactie achterlaten