Blog

Het ontstaan van PULP is gelaagd en heeft te maken met een passie voor lezen en boeken (lees hiervoor ons eerste artikeltje). Laura en Roos lezen graag en praten graag over boeken. En die gesprekken en inzichten wouden we delen met anderen. Want lezen kan soms eenzaam aanvoelen: je leest een boek, je vindt het fantastisch en dan wat? Je kan op zoek gaan naar iemand die het boek ook al las en een beetje over en weer praten. Maar echt in gesprek gaan met mensen over de boeken die je leest is niet gemakkelijk. Daarvoor zijn boekenclubs de ideale gelegenheid. Misschien voelt het een beetje hoogdrempelig, maar dat hoeft het helemaal niet te zijn. PULP geeft enkele inzichten over wat een boekenclub is en hoe je er zelf eentje kan beginnen.

Wat is een boekenclub?

Bij PULP vinden we een boekenclub elke gelegenheid waar er op een minimaal gestructureerde manier over boeken gepraat wordt. Het is dus helemaal niet nodig dat een boekenclub georganiseerd wordt door mensen die veel weten over literatuur. Of dat de deelnemers allemaal Taal en Letterkunde gestudeerd hebben. Een boekenclub is wat het woord zegt: een clubje over boeken. Je kan fysiek samenkomen met wat mensen om te praten over een boek dat je vooraf gekozen hebt en allemaal las. Of je spreekt af en toe af met vrienden met het idee dat je het zal hebben over de boeken die je onlangs gelezen hebt. Of misschien kom je wel samen met vrienden om samen te lezen, op het moment zelf? Of je hebt een online community, bijvoorbeeld een Booktok die je volgt en waar je regelmatig in dialoog gaat met andere lezers. Boekenclubs worden niet steeds privé georganiseerd. Zo zijn er verschillende bibliotheken die boekenclubs organiseren. Ook boekenwinkels hebben regelmatig een boekenclub die toegankelijk is voor iedereen. Eenmaal je begint te zoeken, vind je overal boekenclubs. En als je niet vindt wat je zoekt, dan begin je er gewoon zelf eentje.

Hoe begin ik zelf een boekenclub?

PULP vindt dat je van zodra je met twee personen over boeken praat omdat je afgesproken hebt om over boeken te praten, je een boekenclub begonnen bent. Je kan dus op heel veel verschillende manieren een boekenclub beginnen. We geven enkele parameters die kunnen inspireren.

• Openbaar of privé? Boekenclubs kunnen privé of openbaar georganiseerd worden. Zo zijn er verschillende ‘Instagramboekenclubs’ met mensen die een boekenclub organiseren waarbij iedereen welkom is. Ze delen het boek dat ze zullen lezen en de locatie en het uur van de bespreking. Anderen organiseren dan weer enkel privé-boekenclubs: je komt met wat vrienden samen en bespreekt het boek bijvoorbeeld bij iemand thuis. Of je organiseert een boekenclub over de middag met collega’s. Sommige privéboekenclubs groeien uit tot publieke boekenclubs aan omgekeerd. Aan jou de keuze.
• Online of fysiek? In de wereld van vandaag kan beiden: je kan een internationale boekenclub opstarten met online Zoom-bijeenkomsten. Of je organiseert een boekenclub in je favoriete café. Of misschien is het wel een combinatie van beide.
• Hoe beslis je welk boek er gelezen wordt? Vaak ontstaan boekenclubs vanuit het initiatief van één of meerdere personen. Misschien beslissen deze personen wat het eerste boek is dat gelezen zal worden. Het kan zijn dat de initiatiefnemers blijven beslissen welke boeken ze lezen, maar je kan evengoed beslissen om dit anders aan te pakken. Zo kan je elk om beurt een boek kiezen, of je laten leiden door bv. de shortlist van een boekenprijs. Of je beslist steeds in overeenstemming met iedereen op basis van het initiatief van medelezers.
• Wat voor boeken? Bijna elke boekenclub heeft een paar criteria over wat voor boeken er gelezen worden. Zo kan je beslissen om enkel boeken te lezen die niemand uit de groep al las. Of je kiest ervoor om enkel boeken te lezen met een bepaald aantal pagina’s. Roos organiseert een boekenclub waarbij de auteur telkens uit een ander land moet komen. Boeken kunnen ook geselecteerd worden op thema: wil je bijvoorbeeld een queer boekenclub opstarten, dan lees je misschien enkel boeken van queer auteurs. De opties zijn eindeloos en het is heerlijk om hier creatief mee om te gaan. Wat dacht je bijvoorbeeld van een dikkeboekenclub, waar je enkel boeken leest boven de 600 pagina’s?
• Hoe vaak kom je samen? Er zijn boekenclubs die om een bepaalde tijd samenkomen, bijvoorbeeld om de drie maand. Verschillende boekenclubs hebben ook een vast moment dat gemakkelijk is voor iedereen, bv. zondagnamiddag. Je kan er ook voor kiezen om dit te laten afhangen van het boek zelf. Zo kan je kiezen om al na een maand samen te komen bij een dun boek, maar vier maand de tijd te nemen bij een dikker boek. Stel dat je een dikkeboekenclub begint, kan je er ook voor kiezen om bij bepaalde ijkpunten in het boek (bv. in de helft van het boek) samen te komen en te bespreken hoe je denkt dat het verder zal gaan.
• Hoe pak je het gesprek aan? Bij een boekenclub ga je in gesprek met elkaar over het boek. Dit kan een zeer spontaan gesprek zijn, waarbij iedereen zegt wat die ervan vond en je vervolgens het gesprek laat verderlopen, zonder een echte gespreksbegeleider. In andere boekenclubs heb je een vaste gespreksbegeleider, die de bespreking eventueel voorbereidt. Soms vind je online mogelijke vragen die je kan gebruiken voor een gesprek over het boek. Je kan de rol van gesprekbegeleider ook afwisselen.
• Moet je het boek gelezen hebben? Verschillende boekenclubs hebben de afspraak dat je het boek leest voordat je naar de bespreking komt. Dit motiveert om te lezen en zorgt ervoor dat je een diepgaand gesprek kan hebben. Je hoeft dat echter niet te doen. Een bespreking kan alle kanten uitgaan en gaat niet steeds in detail over het boek zelf. Soms gaat het ook over de onderliggende maatschappelijke kritiek in het boek bijvoorbeeld. Daar kan iedereen over meepraten, of je het boek nu las of niet.
• Koppel je nog iets extra aan de boekenclub? Het is fijn om nog extra elementen aan een boekenclub te koppelen. Werd het boek bijvoorbeeld verfilmd? Dan kan je misschien samen naar de film kijken. Roos haar boekenclub eet meestal samen, liefst eten uit het land van de auteur of waar het boek zich afspeelt. Op die manier komen de verhalen echt tot leven terwijl je het boek bespreekt.

We hopen dat we je kunnen inspireren om een boekenclub te beginnen of je aan te sluiten bij een boekenclub. Ken je toffe initiatieven? Deel ze gerust als reactie hieronder.